Nhớ cái ta khác gì với chứng kiến?

Nhớ cái ta khác gì với chứng kiến?

Vừa xong tôi đã nói cho các bạn sự khác biệt giữa nội suy xét và nhớ cái ta. Bây giờ, khác biệt giữa nhớ cái ta và chứng kiến.

Vâng, lại có nhiều khác biệt: bởi vì trong nhớ cái ta nhấn mạnh là vào cái ta. Cũng như trong nội suy xét nhấn mạnh là vào ý nghĩ, tình cảm, xúc động, tâm trạng, giận dữ, dục, hay bất kì cái gì, và cái ta bị quên mất; trong nhớ cái ta thì cái ta được nhớ và toàn thể năng lượng được định tâm vào cái ta, và bạn chỉ nhìn vào tâm trạng, vào tình huống, vào tình cảm - bạn không nghĩ về nó, bởi vì trong suy nghĩ cái nhìn bị mất, sự thuần khiết của cái nhìn bị mất.

Chứng kiến là bước xa hơn lên trước. Trong chứng kiến, thậm chí cái ta bị vứt bỏ; chỉ việc nhớ còn lại. Không phải là tôi nhớ. Cái "tôi" không còn là một phần của việc chứng kiến. Chỉ có việc nhớ.... Chứng kiến là chứng kiến cái ta. Nhớ cái ta là bắt đầu; chứng kiến là kết thúc. Bằng nhớ cái ta bạn bắt đầu nhìn vào giận dữ, giữ bản thân bạn được định tâm vào cái ta, được kết tinh tại cái ta, nhìn vào những gợn sóng quanh bạn trong tâm trí. Nhưng khi bạn nhìn vào tâm trí, dần dần, tâm trí biến mất. Khi tâm trí biến mất và có trống rỗng, thế thì bước tiếp có thể được lấy: bây giờ, bạn nhìn vào bản thân bạn. Bây giờ chính năng lượng mà đã nhìn vào giận dữ, dục, ghen tị là tự do - bởi vì ghen tị, giận dữ, và dục đã biến mất. Bây giờ cùng năng lượng đó quay lại để nhìn vào bản thân bạn.

Khi cùng năng lượng nhìn vào cái ta, cái ta cũng biến mất; thế thì chỉ có việc nhớ. Việc nhớ đó là chứng kiến. Trong chứng kiến không có cái ta. Bạn nhìn vào giận dữ, nhưng khi bạn nhìn vào bản thân bạn, bạn không còn là bạn: chỉ việc chứng kiến bao la, vô hạn, không bị chặn. Chỉ tâm thức - vô hạn và bao la, nhưng không có kết tinh hoá. Điều này phải được hiểu.

Gurdjieff đã làm việc cả đời ông ấy trên phương pháp nhớ cái ta bởi vì ở phương Tây việc giới thiệu chứng kiến đã gần như không thể được, bởi vì phương Tây đã từng sống với nội suy xét. Mọi tu viện Ki tô giáo, họ đã từng dạy về nội suy xét. Gurdjieff đã đưa vào cái gì đó bên ngoài nội suy xét: ông ấy gọi nó là "nhớ cái ta." Ông ấy bao giờ cũng nghĩ tới việc đưa vào chứng kiến, nhưng ông ấy không thể đưa vào được bởi vì chứng kiến chỉ có thể được đưa vào khi nhớ cái ta được lắng đọng; trước điều đó, nó không thể được đưa vào. Nói về nó trước khi chín muồi về nhớ cái ta sẽ không đạt tới đâu cả; điều đó sẽ là vô dụng. Ông ấy chờ đợi lâu, nhưng ông ấy đã không thể đưa điều đó vào được.

Ở phương Đông chúng ta đã dùng cả hai. Thực ra chúng ta đã dùng cả ba: nội suy xét dành cho những người tôn giáo rất bình thường, những người không muốn đi sâu; những người muốn đi sâu, với họ, nhớ cái ta; và những người muốn đi sâu tới mức họ biến mất trong chiều sâu đó, với họ, chứng kiến. Chứng kiến là cuối cùng. Bên ngoài điều đó, không cái gì tồn tại. Bạn không thể là chứng kiến cho người chứng kiến - bởi vì điều đó nữa sẽ là việc chứng kiến. Cho nên bên ngoài việc chứng kiến không có khả năng nào để đi: bạn đã đi tới chính chỗ cuối. Chỗ cuối của thế giới là việc chứng kiến.

Đi từ nội suy xét tới nhớ cái ta, và từ nhớ cái ta hi vọng một ngày nào đó đi tới việc chứng kiến. Nhưng giữ điều đó trong tâm trí rằng nhớ cái ta không phải là mục đích. Nó là tốt chỉ như chiếc cầu, nhưng người ta phải đi qua, người ta phải đi ra ngoài nó.

Trích từ "Yoga: Alpha và Omega - Tập 6"